Evren, aklımızın alamayacağı kadar geniş bir yerdir, ve içinde sayısız ilginçlik barındırır. Bunlardan biri de, magnetarlardır.
Uzaydaki en güçlü manyetik alanlarına sahip olan Magnetarlar, bir çeşit nötron yıldızlarıdır.Ölü ve çökmüş yıldızlar olduklarından,çok büyük değillerdir. Fakat inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alanları, büyük yıldızlara taş çıkartır.
Her nötron yıldızında olduğu gibi, süpernova patlaması sonucunda yıldızın içine doğru göçmesiyle oluşmaktadır magnetarlar. Ne var ki magnetarın oluşturan yıldızlar, patlamadan hemen önce hızının çok yüksek olması, patlamadan sonra nötron yıldızının dinamo etkisi göstererek yaklaşık 1.000.000 tesla gücünde bir manyetik alan oluşturmasına sebep olur.Böyle bir güç, buzdolabı magnetlerinin oluşturduğu manyetik alandan 100 trilyon kat daha büyüktür.
George Washington Üniversitesi’nden Alaa İbrahim ve ekibi, astrofizikçiler tarafından ‘Magnetar olarak tanımlanmış olan avcı takımyıldızındaki SGR 1806-20 kaynağından yansıyan yoğun enerji yüklü ışınlarını incelediler. Nasa’nın ‘Rossi X-ray Timing Explorer’ röntgen uydusuyla, ölü yıldızın manyetik kuvvetini saptadılar.
Bahsi geçen magnetarın tahminen 100 milyar tesla kuvvetinde manyetik alanı vardır. Karşılaştırabilmeniz için söylüyorum, Dünyanın manyetik alanı 50 mikrotesla ve insan tarafından oluşturulan en büyük manyetik alan 34.000 tesla civarındadır.
Bahsi geçen magnetar, bilinen en kuvvetli manyetik alana sahip gök cismidir ve dünyadan onbinlerce ışıkyılı uzaklıktadır. Bu yıldız dünyaya ay kadar yakın olsaydı, tüm moleküllerimzde sapmalara neden olabilirdi,diyor Alaa İbrahim.
Araştırmacılar bu tür cisimleri ilk kez 1979 yılında aynı anda çok sayıda uydunun gamma alanında yoğun enerjili bir ışını saptamasıyla görebilmişlerdi.. Zamanla düzensiz olarak ortaya çıkan ışınlar belli kaynaklara göre sınıflandırıldı ve tekrarlanan ışınlar ‘Soft Gamma-ray Repeater’ (SGR) olarak isimlendirildi.
Elde edilen sonuçlara göre SGR 1806-20’nin pozisyonu bir süpernova kalıntısıyla örtüşmekte. Bu tür enkaz bulutları dev bir yıldızın yörüngesinde patlamasıyla oluşuyor. Kılıfı dışa doğru fırlarken çekirdeği kesif bir nötron yıldızına dönüşebiliyor. Demek ki gamma ışınları bu tür ölü yıldızın garip bir alt türünden yansımış olabilirdi.
Bu tür oluşumları teorik fizikçiler, 1992 yılında olağanüstü manyetik alanlara sahip nötron yıldızlarının varlığıyla açıklamaya çalışmışlardı. Teze göre muazzam kuvvetler, dönmekte olan ölü yıldızların yüzeyini aşındırıyordu. Bu tür sarsıntılar sırasında dışarı savrulan ve manyetik alanda yakalanan plazma da yumuşak gamma ışınlarını yansıtmıştı.
Araştırmacılara göre, özellikler yüklü parçacıkların 100 milyar tesla kuvvetinde bir alanda soğurulduklarında ortaya çıkan enerjiye eşit. Araştırmacılar şimdi bu ölçüm yöntemi sayesinde henüz araştırılmamış Magnetar’lar hakkında bilgiler edinebileceklerini umuyorlar.
KAYNAK:
www.universetoday.com
www.science.nasa.gov
tr.wikipedia.org
