Karbon Testi veya Karbon 14 Testi bir buluntunun yaşını saptamak için kullanılan bir testtir. Radyo-karbon testi, canlılara ait tüm kalıntılara uygulanabilir. Bu kalıntılar deri, kumaş, tahta, kemik gibi kalıntılar olabilir. Bunun için yaygın olan karbon 12’nin, çok daha az oranda bulunan radyoaktif olan karbon 14’e oranı ölçülür.
Atmosferdeki karbon 12’nin karbon 14’e oranı, yüz binlerce yıldır hemen hemen aynı kalmıştır. Bitkiler, atmosferdeki karbonu fotosentez yoluyla bünyelerine alırlar. Bu alış-veriş sürekli olduğundan, karbon oranı bitki yaşadığı sürece aynı kalır. Bitkiler, besin zincirinin en altında bulunduğundan, onlarla beslenen hayvanlar da aynı karbon 12 / karbon 14 oranına sahip olurlar.
Ancak bu oran canlı öldüğünde değişmeye başlar. Kararsız bir element olan karbon 14, bozunmaya başlar. Her 5730 yılda bir başlangıçtakinin yarısı kadar karbon 14 kalır. Bu şekilde, bir kalıntıdaki karbon 12 / karbon 14 oranı ölçülerek, kalıntının yaşı hesaplanır.
Kimyagerlerin işi olsa da şu anda bu testi en çok kullanan bilim başta Arkeoloji, Antropoloji, Zooloji ve benzeri bilimdallarıdır. Bu yönetim çok klasik olsa da prtaikliği açısından pek vazgeçilecek gibi olmadığı savunulmaktadır.
Mustafa AKINCI.
