Güneş’teki patlamaların artışı bu yıl maksimum seviye ulaşacak.
Güneş’in yaklaşık 11 yılda bir tekrarlanan yoğun bir patlama devri vardır.
2006-2007 yıllarında minimum noktasında olan bu manyetik faaliyetin 2008’de tekrar başlamasıyla 2012’de doruk noktasına erişmesi beklenmekteydi.
Ancak son tahminler bunun 2013 ortalarına yani "Mayıs-Haziran" aylarına kalacağını gösteriyor.
Patlamaların hem şiddeti, hem de sayıları artmaktadır. 9 Ağustos 2011'deki patlama 2006’dan bu yana görülen çıkışın en şiddetlisi olanıydı ve uzmanlarca X6.9 olarak nitelendirildi. X- sınıfı, üç sınıfa ayrılan patlamaların en kuvvetli olanlarını kapsıyor. M orta şiddet, C zayıf şiddetteki patlamalara veriliyor. Araştırma ve gözlem sonuçlarına bakılırsa patlamaların çoğunluğu artık X sınıfında olacak ve bu durum 2013 yılının Temmuz ayına kadar sürecek.
Yaşanan son patlama bizim yönümüze doğru olmadığı için Dünya’yı yani Dünya'nın manyetik alanını pek etkilemedi. Ancak uzmanların uyarısına göre bundan sonra beklenen patlamalar Dünya'nın manyetik alanına doğrudan etki edebilir. Bizim yönümüzde olabilecek şiddetli bir patlama Dünya’yı çok kötü etkileyebilir.
Güneş patlamaları elektrik yüklü parçacıklardan oluşan büyük plazma bulutlarının Güneş’ten dışarıya doğru şiddetli ve hızla savrulmasından meydana gelir. Bu şiddetli ve hızlı elektrik yüklü parçacıklar Dünya çevresindeki manyetik alanı olumsuz yönde etkiler. Teorisyenlerin bu durum üzerine iddia ettiği "elektrik dağıtım şebekelerinin ve haberleşmeyi sağlayan dijital sistemlerinin çalışmaması" durumunun olabilmesi de mümkündür. Telsiz haberleşmeleri yapılamayabilir. Güneş'teki Patlamalar haberleşme uydularını arızalandıracak güçte olduklarında bu uyduların kapatılması gerekecektir, bu sebepten dolayı da iletişimde ciddi sorunlar olabilir. Elektrik üretim ve dağıtım şirketleri hatlarda anormal yüklenmelerin ve elektrik kesilmelerinin olmaması için özel dikkat ve ciddi önlemlere başvuruyorlar.
Ancak Güneş patlamalarının bir başka ilginç yönü de vardır. Kutuplarda görülen Kutup Işıkları veya Aurora Borealis diye bilinen olayın daha yoğun ve daha belirgin olarak görülmesi, bu patlamalarla olacaktır. Geceleri Kutuplarda görülen bu muhteşem renk cümbüşünün izlenmesi daha net ve kolay olacaktır.
Güneş patlamalarının çok öncelerden tahmin edilebilmesi çok önemli. Bunun için özel uydular Güneş’i her açıdan sürekli izlemektedir. Yukardaki gördüğünüz resim SDO (Solar Dynamics Observatory/Güneş Dinamikleri Gözlemevi) uydusundan alınan son 9 Ağustos 2011 patlamasını gösteriyor.
Patlama noktası resmin sağ yanında. Diğer bir uydu SOHO (Solar and Heliospheric Observatory/Güneş Dinamikleri ve Işın Dalgaları Gözlemevi), yıllardır Güneşle ilgili veriler toplayarak Güneş’in iç dinamiklerinin anlaşılmasında büyük rol oynamaktadır.
Güneş’i gözlemleyen bir de uydu ikilisi var. Bunlar Dünya yörüngesinde, ancak Güneş’in 180 derece iki yanında bulunuyor. Bu ikiliden gelen görüntüler bilim adamlarına Güneş'in tamamını her an gözlemleme olanağı sağlıyor.
Bugün bu bilgilerin insanlara iletilmesi bize fayda sağladığı gibi korku ve panik ile zarar da vermektedir. Dünya'mızı savunamayacak kadar aciz olduğumuzu anladığımızda bu mükemmel sistemin asıl sahibinin ve yaratıcısının çok büyük ve çok kudretli bir başka güç olduğunu anlayabiliyoruz...
MUSTAFA AKINCI
01-05-2013
