Genel kimyada maddenin hallerine bakacak olursak katı, sıvı ve gaz terimleriyle karşılaşırız. Ancak camın durumunu tanımlamak için genel kimyadan öte malzeme bilimine başvururuz. Malzeme bilimindeki tanımı ise bize, camın bir 'amorf katı' olduğunu, bu haliyle de yer yer hem katı ve hemde sıvı hal özelliklerinin görüldüğü bir malzemenin varlığını açıklamaktadır.
Amorf katı nedir?
Malzemeleri gruplandırırken kristal yapıdan bahsederiz. Bu kristal yapı tanımı, metal ve seramikleri, kristalin katılar olarak açıklarken, polimer ve camları non-kristalin (amorf) olarak nitelendirmektedir. Metallerin atom dizilişi kısa ve uzun mesafeli olduğundan bu yapılar kristal modelle incelenirken, camda bu tür bir sıralı dizilişe sahip atom modeli bulunmaz. Burada yer yer kısa mesafeli düzen/düzensizlik ya da rastgele dizilimle karşılaşırız.
![]() |
KRİSTAL YAPI AMORF YAPI |
Amorf bir yapıya sahip olan cam, birçok sıvı madde özelliği gösterdiği için tanımlama yaparken camın inorganik bir sıvı malzeme olduğu söylenebildiği gibi, katılar kadar belirgin erime sıcaklığı olmayan, sıvı davranışı gösteren katı bir faz olarak da nitelendirilebilir.
Camların üretimi sırasında donma olarak nitelendirdiğimiz faz değişimi yaşanmamaktadır. Camlarda buna en yakın sonuca, hızlı soğutma işlemi uygulanarak ulaşılır. Bu şekilde soğutulduklarında moleküllerin komşularıyla bağlar kurarak rastgele yerleştikleri görülür. Bilim adamları işte bu yüzden bunu 'amorf katı' olarak tanımlamışlardır.
(camın detaylı üretim prosesi aşağıdaki videoda verilmiştir)